woj. małopolskie, pow. Tarnów, gm. Ciężkowice
Projekt: Jan Szczepkowski
Cmentarz nr 140 Tursko z czterystu Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wielkiej Wojny w Okręg IV – Łużna.
Cmentarz o pow. 2132 m2 założony na planie symetrycznego prostokąta z wyłamaniem w tylnym (północno-wschodnim) ogrodzeniu. Ogrodzenie stanowi mur kamienny nakryty dwuspadową betonową koroną. Na głównej osi nekropolii, w murze od strony południowo-zachodniej, wejście ujęte w dwa masywne czworoboczne słupy kamienne nakryte czterospadowym betonowym daszkiem. Od wejścia prowadzi główna alejka ku usytuowanemu w wyłamaniu tylnego ogrodzenia cmentarza krzyżowi-pomnikowi.
Elementem centralnym jest wysoki betonowy krzyż umieszczony na 5 stopniowym cokole z obrobionych sześciokątnych ciosów piaskowca.
Mogiły ziemne pojedyncze, rzędowe i masowe umieszczone są w 10 szeregach po obu stronach alei głównej. Nagrobki w 6 rodzajach: – prosty żeliwny krzyż listwowy z prostokątną ramką z tablicą imienną u podstawy, umieszczony w betonowym cokole o ściętych górnych krawędziach; – triada krzyży na wspólnym betonowym cokole z podwyższoną częścią środkową; – prosty żeliwny krzyż listwowy dwuramienny z prostokątną ramką z tablicą imienną u podstawy, umieszczony w betonowym cokole o ściętych górnych krawędziach; – triada krzyży dwuramiennych na wspólnym betonowym cokole z podwyższoną częścią środkową; – mała betonowa stela z prostokątną leżącą żeliwną tabliczką imienną; – duża betonowa stela z prostokątną stojącą żeliwną tablicą imienną.
„…mur z kamienia łamanego i betonowy krzyż, żeliwne krzyże nagrobne…”. (1)
„…Stan zachowania zły. Ogólny obraz dewastacji, głównie mechanicznej spowodowanej przez bujnie rosnącą roślinność krzewiastą i drzewa oraz niedbałe wykonawstwo budowli…”. (2)
Na cmentarzu nr 140 Tursko w 14 mogiłach zbiorowych i 242 pojedynczych pochowano 399 żołnierzy w tym 148 rosyjskich, 208 austro-węgierskich i 43 niemieckich. Z imienia i nazwiska znanych jest 153 żołnierzy w tym 112 austro-węgierskich, 10 rosyjskich i 31 niemieckich. Żołnierze niemieccy przynależeli do: K.P.G.R.z.F. 1, 3. Żołnierze rosyjscy przynależeli do: I.R. 18/8 K.; I.R. 124, 278, 430. Żołnierze austro-węgierscy przynależeli do: H.I.R. 17, 302; Hus.R.; I.R. 18, 21, 80; Sch.R. 1, 10, 11, 12, 13, 18, 19; F.J.B. 12; Wehr.Bez.K. Nr 9. Polegli: 16.12.1914; 2.01.1915; 14.04.1915; 29.04.1915; 2.05.1915, 14.05.1915;
Dojście cmentarz nr 140 Tursko trudno dostępny, położony w głębi lasu na wschód od wsi Tursko. Dokładna lokalizacja GPS: 49.803799 20.995912
(1) R. Broch, H. Hauptmann „Die westgalizischen Heldengräber aus den Jahren des Weltkrieges 1914-1915” Wien 1918 – oryginał w prywatnych zbiorach B. Jezierski
(2) Oktawian Duda „Cmentarze Wojenne z lat 1914 – 1918 w Galicji Zachodniej Czas Świetności i Czas Pogardy” Nowy Sącz 1977 – 1987, maszynopis w prywatnych zbiorach B. Jezierski
zdj. 12.08.25 – Bogdan Jezierski
zdj. archiwalne – Roman Frodyma – w prywatnych zbiorach B. Jezierski
zdj. plany, projekty archiwalne – Archiwum Narodowe Kraków
