woj. małopolskie, pow. Gorlice, gm. Sękowa
Projekt: Hans Mayr
Cmentarz nr 70 Owczary z 400-stu Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wielkiej Wojny w Okręgu III – Gorlice
Cmentarz nr 70 Owczary na planie prostokąta o powierzchni 365 m2. Ogrodzenie od strony wschodniej tworzy pełny mur betonowy z płaską koroną, w pozostałej części betonowe słupy zwieńczone dwuspadowo na wysokiej podmurówce, połączone drewnianym płotem sztachetowym. Na głównej osi od strony zachodniej furtka drewniana jednoskrzydłowa, zamknięta trójkątnie, ujęta w słupy ogrodzenia i dodatkowe drewniane filarki.
Element centralny stanowi pomnikowy fragment muru na zamknięciu głównej osi kompozycyjnej, trapezowo zamknięty, ujęty w dwa słupy z czterospadową koroną. W ścianie muru wnęka po tablicy inskrypcyjnej. Na osi założenia , przed pomnikiem, płaski postument kamienno-betonowy zwieńczony wysokim drewnianym krzyżem o górnych ramionach połączonych półkolistą drewnianą obręczą z ozdobnymi wycięciami, nakryty blaszanym pasem z ząbkowaną glorią i wolutami.
Układ mogił rzędowy. 4 rzędy prostopadłe do głównej alejki łączącej wejście z postumentem oraz wzdłuż ogrodzenia północnego i południowego i po obu stronach pomnika. Nagrobki w trzech rodzajach: – żelazne krzyże dwuramienne o rozklepanych końcach ramion, ujęte u podstawy, na niskich betonowych cokołach, – krzyże z taśmy stalowej łączonej kulkami i nitami z okrągłą emaliowaną tarczą u podstawy, na niskim betonowym cokole, – na mogiłach są również niespotykane na żadnym innym cmentarzu zachodniogalicyjskim stele i pomniki z piaskowca. Stele ozdobione są: krzyżami greckim, łacińskim, maltańskim i gwiazdą Dawida.
Ciekawą informacją jest że w czasie Wielkiej Wojny w cerkwi znajdował się lazaret. Zmarłych chowano przed murem cerkiewnym. Najprawdopodobniej przeniesiono pochowanych tu żołnierzy na cmentarz nr 70. Ciekawa informacja jest również o pochowanych tu żołnierzach: okoliczna ludność w przekazach twierdzi, że tu na cmentarzu pochowani są bezimienni żołnierze Czescy, którzy dopuścili się zdrady, a następnie po wzięciu do niewoli zostali rozstrzelani.
Na cmentarzu w 13 mogiłach zbiorowych i 40 mogiłach pojedynczych pochowano 83 żołnierzy. 74 żołnierzy austrowęgierskich i 9 żołnierzy rosyjskich. Z imienia i nazwiska znanych jest 66 żołnierzy w tym 4 rosyjskich i 62 austro-węgierskich. Żołnierze rosyjscy przynależeli do: I.R. 36, 153. Żołnierze austro-węgierscy przynależeli do: I.R. 18, 21, 28, 36, 98, 100; Ldst.B. 37, 38, 71; Sch.R. 6, 17; F.A.F. 25; S.B. 9. Polegli: 20.12.1914; 3-4-21-24.01.1915; 7-11.02.1915; 3-4-10-11-12-13-14-15-16-19-20-21-23-25-27-28-29-31.03.1915; 2-5-6-12-13-14-16-21-22.04.1915; 2-4.05.1915.
„…Drewniany parkan i słupy betonowe, ściana tylna z betonu, wielki drewniany krzyż, kute krzyże nagrobne…”. (1)
„…Ogólny stan cmentarza zły. Drewniane części ogrodzenia i furtka zniszczone. Krzyż centralny zniszczony. Mur w wielu miejscach uszkodzony i skorodowany. Nagrobki w większości uszkodzone, tabliczki imienne zerwane lub rozbite. Ogólne wrażenie opuszczenia…”. (2)
Dojazd: Cmentarz nr 70 Owczary znajduje się na końcu wsi przy cmentarzu parafialnym. Dokładna lokalizacja GPS: 49.588435 21.196855
(1) R. Broch, H. Hauptmann „Die westgalizischen Heldengräber aus den Jahren des Weltkrieges 1914-1915” Wien 1918 – oryginał w prywatnych zbiorach B. Jezierski (2) Oktawian Duda „Cmentarze Wojenne z lat 1914 – 1918 w Galicji Zachodniej Czas Świetności i Czas Pogardy” Nowy Sącz 1977 – 1987, maszynopis w prywatnych zbiorach B. Jezierski
- zdjęcia różny okres – B. Jezierski
- zdjęcia archiwalne – Roman Frodyma – w prywatnych zbiorach B. Jezierski
- zdjęcia, plany, projekty archiwalne – Archiwum Narodowe Kraków
Cmentarze Wielkiej Wojny
