woj. małopolskie, pow. Gorlice, gm. Gorlice
Projekt: Hans Mayr
Cmentarz nr 108 Biecz z 400-stu Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wielkiej Wojny w Okręgu III – Gorlice
Cmentarz nr 108 Biecz położony jest przy Klasztorze, pomiędzy klasztornym murem a skarpą drogi, przy wejściu do klasztornego kościoła. Założony został w miejscu prowizorycznego cmentarza zlokalizowanego tu przez oddziały rosyjskie podczas walk o Biecz.
Cmentarz o pow. 173 m2 zbudowany na planie nieregularnego i niesymetrycznego, wydłużonego wieloboku. Ogrodzony płotem sztachetowym z żelaznych prętów na ciągłej kamiennej podmurówce, łączącym betonowe słupy. Dwa krótkie odcinki ogrodzenia stanowi kamienny mur nakryty dwuspadową betonową koroną. Wejście ujęte w dwa słupy o trapezowym zwieńczeniu, znajdują się od strony południowej.
Element centralny stanowi drewniany belkowy krzyż dwuramienny z deskowym daszkiem. Dolne ramiona wzmocnione mieczami ciesielskimi.
Układ mogił rzędowych, prostopadły do długiej osi cmentarza. Na grobach żelazne krzyże dwuramienne o rozszerzonych końcach ramion. Krzyże ujęte u podstawy w dwa dodatkowe pręty zamknięte półkoliście. Krzyże ustawione u wezgłowi ziemnych mogił otoczonych gazonowym krawężnikiem. Na podłużnej kwaterze przy wschodnim ogrodzeniu jeden żeliwny krzyż łaciński z okrągłą tarczą ujętą w falistą glorię na skrzyżowaniu ramion.
Na podwórzu kościoła, wewnątrz klasztornego muru, znajdują się dwa podwójne groby ujęte w betonowe obramowanie. U wezgłowiu żeliwne krzyże projektu Hansa Mayra z obramioną płyciną i datą 1915 na skrzyżowaniu ramion, w dolnej części rozszerzone. Znajduje się również mogiła w formie kamiennego pomnika. Na pomniku duży kamienny krzyż, metalowa płaskorzeźba z twarzą Chrystusa i marmurowa tablica z inskrypcją: „CZESŁAW MARIAN Z WAWRU WAWRO LEGIONISTA POLSKI I OFICER WOJSK AUST *10.II.1897 WZBOROWICACH ZGINĄŁ 4.V.1915 KOŁO BIECZA W OFIERZE DLA POLSKI R.I.P”
„…Położony przy klasztorze w Bieczu cmentarz nr 108, otoczony kamiennym murem i kutą kratą oraz ozdobiono drewnianym krzyżem. Mieści on groby rosyjskich żołnierzy, którzy już tu zostali pochowani przez swoje oddziały…”. (1)
„…Ogólny stan zły …”. (2)
Na cmentarzu w 6 mogiłach zbiorowych i 20 pojedynczych pochowano 46 żołnierzy w tym 4 austro-węgierskich i 42 rosyjskich. Z imienia i nazwiska znanych jest 35 żołnierzy w tym 2 austro-węgierskich i 33 rosyjskich. Żołnierze austro-węgierscy przynależeli do: I.R. 57. Żołnierze rosyjscy przynależeli do: I.R. 35, 36, 46, 72, 121, 149, 241, 242, 243, 246; Kosak.Rgt. Polegli w walkach o Biecz i zmarli w 1914 i maju 1915 w lazarecie który mieścił się w klasztorze.
Dojazd: Cmentarz nr 108 Biecz znajduje się przy wejściu do klasztoru oo. Franciszkanów – Reformatorów w Bieczu. Dokładna lokalizacja GPS: 49.731798 21.254821
(1) R. Broch, H. Hauptmann „Die westgalizischen Heldengräber aus den Jahren des Weltkrieges 1914-1915” Wien 1918 – oryginał w prywatnych zbiorach B. Jezierski (2) Oktawian Duda „Cmentarze Wojenne z lat 1914 – 1918 w Galicji Zachodniej Czas Świetności i Czas Pogardy” Nowy Sącz 1977 – 1987, maszynopis w prywatnych zbiorach B. Jezierski
zdj. 27.06.2021 – B. Jezierski zdj. archiwalne – Roman Frodyma – w prywatnych zbiorach B. Jezierski zdj. plany, projekty archiwalne – Archiwum Narodowe Kraków
Cmentarze Wielkiej Wojny
