Cmentarz wojenny nr 3 Ożenna

woj. podkarpackie, pow. Jasło, gm. Krempna

Projekt: Dušan Jurkovič

Cmentarz nr 3 Ożenna z 400-stu Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wielkiej Wojny w Okręgu I – Żmigród

Cmentarz nr 3 Ożenna pierwotnie otoczony był kamiennym murem podzielonym na dwie części. Na pierwszą część prowadziło wejście od frontu. Na drugą część prowadziły dwa wejścia przedzielone kamienną ławką.

Obecnie cmentarz na planie prostokąta przedzielony na dwie części o pow. 784 m2. W plan wkomponowana jest kwatera rosyjska w całości otoczona małym kamiennym murem z wejściem między dwoma kamiennymi słupami. Na kwaterę austro-węgierską prowadzi ścieżka między murem kwatery rosyjskiej a murem okalającym. Wejście na cmentarz przez dwuskrzydłową kutą, metalową bramkę osadzoną w kamiennych słupach.

Kwatera pierwsza, rosyjska o pow. 324 m2. Głównym elementem jest pomnik w formie kamiennej ściany wkomponowanej w mur okalający. Pomnik zwieńczony jest trzema czterostronnymi kamiennymi krzyżami dwuramiennymi. W środkowej części ściany kamienna tablica z inskrypcją w tłumaczeniu:

POLEGŁYM WROGOM MIEJSCE OSTATNIEGO SPOCZYNKU POŚWIĘCILI WRAZ ZE WSPÓLCZUCIEM I MIŁOSIERDZIEM

Na mogiłach duże drewniane jednoramienne krzyże przykryte daszkiem z owalną, emaliowaną tabliczką inskrypcyjną. W środkowej części kwatery rosyjskiej bardzo duży, drewniany, jednoramienny krzyż przykryty daszkiem.

Kwatera druga, austro-węgierska o pow. 460 m2.  Głównym elementem jest identyczny pomnik jak na kwaterze rosyjskiej. Różnicą są kamienne, czterostronne krzyże jednoramienne, greckie. W środkowej części ściany kamienna tablica z inskrypcją w tłumaczeniu:

O WIERNYCH SYNACH, KTÓRZY ODDALI SWOJE ŻYCIE, Z WDZIĘCZNOŚCIĄ I DUMĄ PAMIĘTA ZIEMIA OJCZYSTA

Na mogiłach duże drewniane jednoramienne krzyże przykryte daszkiem z owalną, emaliowaną tabliczką inskrypcyjną. Przy murze okalającym na wprost pomnika kamienna ławeczka.

Na cmentarzu spoczywa 423 żołnierzy. 67 żołnierzy austro-węgierskich i 356 żołnierzy rosyjskich.  Z imienia i nazwiska znanych jest 11 poległych żołnierzy austro-węgierskich. Przynależeli oni do: I.R. 47; F.J.B. 2. Nie jest znana data śmierci.

„Mur z kamienia łamanego, drewniana furta, dwa pomniki w formie ścian szczytowych z łamanego kamienia, drewniane krzyże nagrobne i kamienne tablice”. (1)

„Stan zachowania – całkowita dewastacja. Zachowały się resztki pomnika w kwaterze B, szczątki krzyży nagrobnych i rozpadający się mur. Wnętrze kwater zarośnięte i nieczytelne”. (2)

Dojazd: za mostem w prawo w kierunku dawnego PGR-u, Cmentarz nr 3 Ożenna jest na wzniesieniu po lewej stronie. Dokładna lokalizacja GPS: 49.426692 21.464325

(1) R. Broch, H. Hauptmann „Die westgalizischen Heldengräber aus den Jahren des Weltkrieges 1914-1915” Wien 1918  – oryginał w prywatnych zbiorach B. Jezierski  (2) Oktawian Duda „Cmentarze Wojenne z lat 1914 – 1918 w Galicji Zachodniej Czas Świetności i Czas Pogardy” Nowy Sącz 1980 – 1987, maszynopis w prywatnych zbiorach B. Jezierski

  • zdjęcia różny okres – B. Jezierski
  • zdjęcia archiwalne – Roman Frodyma   –  w prywatnych zbiorach B. Jezierski 
  • zdjęcia archiwalne – Archiwum Narodowe Kraków 
  • plany, projekty archiwalne – Archiwum Narodowe Kraków 

Cmentarze Wielkiej Wojny