woj. małopolskie, pow. Gorlice, gm. Sękowa
Projekt: Hans Mayr
Cmentarz nr 63 Pętna z 400-stu Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wielkiej Wojny w Okręgu III – Gorlice
Cmentarz nr 63 Pętna o pow. 1139 m2 został założony na planie nieregularnego i niesymetrycznego wieloboku, którego kształt został prawdopodobnie dostosowany do pierwotnego położenia mogił założonych w rejonie stanowisk bojowych. Ogrodzony drewnianym, sztachetowym z dębowymi słupami płotem, słupy nakryte daszkiem. Wejście w północnej części ogrodzenia w formie jednoskrzydłowej drewnianej furtki – obecnie zniszczone. Zamknięte było trójkątnie z kamiennych prostopadłościennych słupów z płaską koroną. Obecnie zamknięte jest trójkątnie drewnianym belkami obitymi blachą. Z lewej strony ogrodzenia furtki – wysoki betonowy prostopadłościenny pylon.
Głównym elementem cmentarza był wysoki drewniany krzyż z ramionami połączonymi półkolistymą obręczą z ozdobnymi nacięciami, nakryty pasem blaszanym z ząbkowaną bandą, zwieńczony wolutową ozdobą. Krzyż runął w 1979 r. a jego szczątki zbutwiały w leśnym poszyciu. Po jesiennym remoncie w 2005 został zamontowany duży drewniany krzyż nakryty półkolistą blachą – obecnie on też został nie jest zamontowany w pierwotnym miejscu ( na wprost wejścia na głównej osi założenia) tylko stoi oparty o drzewo.
Mogiły otoczone są kamieniami. Na mogiłach betonowych cokołach krzyże jedno i dwuramiennymi. Krzyże dwuramienne o rozklepanych końcówkach, ujęte w dolnej części w dwa dodatkowe, półkoliście zamknięte pręty. Krzyże jednoramienne łacińskie z taśmy stalowej, w dolnej części rozszerzonej w kształt koła. Dodatkowo na mogile znajdują się dwie małe betonowe, zamknięte trójkątnie stele.
Na cmentarzu w 25 mogiłach pojedynczych, 7 mogiłach rzędowych i 7 masowych pochowano 114 żołnierzy w tym 85 żołnierzy austro-węgierskiej i 29 żołnierzy armii rosyjskiej. Z imienia i nazwiska znanych jest 33 żołnierzy w tym 9 rosyjskich i 24 austro-węgierskich. Żołnierze rosyjscy przynależeli do: I.R. 17, 36. Żołnierze austro-węgierscy przynależeli do: B.-H.I.R. 4. Data śmierci: 2-3.05.1915.
„…Cmentarz w lesie; drewniany parkan, słupy bramne z kamienia łamanego, duży drewniany krzyż…”. (1)
„…Ogrodzenie w 95% zniszczone… ….Układ kwater i mogił trudno czytelny, wskutek gęstego poszycia lasu i kilkudziesięciu już drzew rosnących wewnątrz nekropolii. Zachowały się okrawężnikowania mogił oraz 5 graniczników HV. …Stan ogólny cmentarza można określić jako prawie całkowitą dewastację, spowodowaną zresztą naturalnym zużyciem elementów drewnianych silnie zawilgoconym podszyciu oraz mechanicznym zniszczeniem przez bujnie rozwijającą się roślinność. Pole grobowe w obejmuje z powrotem w swe władanie las…”. (2)
Dojazd: jadąc drogą z Pętnej do Banicy po lewej stronie drogi przy przystanku autobusowym pozostawiamy samochód. Kierujemy się lewo przez potok ostro w górę za znakami cmentarnymi jest Cmentarz nr 63 Pętna. Dokładna lokalizacja GPS 49,54487 21,26943
(1) R. Broch, H. Hauptmann „Die westgalizischen Heldengräber aus den Jahren des Weltkrieges 1914-1915” Wien 1918 – oryginał w prywatnych zbiorach B. Jezierski (2) Oktawian Duda „Cmentarze Wojenne z lat 1914 – 1918 w Galicji Zachodniej Czas Świetności i Czas Pogardy” Nowy Sącz 1977 – 1987, maszynopis w prywatnych zbiorach B. Jezierski
- zdjęcia różny okres – B. Jezierski
- zdjęcia archiwalne – Roman Frodyma – w prywatnych zbiorach B. Jezierski
- zdjęcia archiwalne – Archiwum Narodowe Kraków
- plany, projekty archiwalne – Archiwum Narodowe Kraków
Cmentarze Wielkiej Wojny
