Cmentarz wojenny nr 104 Strzeszyn – Wilczak

woj. małopolskie, pow. Gorlice, gm. Biecz

Projekt: Hans Mayr

Cmentarz nr 104 z Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wielkiej Wojny w Okręgu III – Gorlice

Cmentarz nr 104 Strzeszyn – Wilczak zbudowany na planie prostokąta o pow. 131 m2 z poprzeczną osią symetrii i wyłamaniem osiowym od strony południowej, w której umieszczona była pierwotnie żelazna jednoskrzydłowa furtka – obecnie brak. Ogrodzenie stanowi drabinowy płot z rur żelaznych i pionowych prętów łączący betonowe słupki z koroną o ściętych narożach i krawędziach – wspólnej betonowej podmurówce. Słupy narożne – kątowe z dwuspadową koroną, przy czym narożniki ogrodzenia południowego przedłużone. Ogrodzenie włamania stanowi mur pełny. Obecnie ogrodzenie zniszczone.

Elementem centralnym cmentarza był duży drewniany krzyż  z półkolistą glorią łączącą górne ramiona. Krzyż ustawiony był na głównej osi, na wprost wejścia, przy ogrodzeniu północnym. Obecnie brak jest nawet pozostałości po krzyżu (archiwalne foto z resztkami krzyża). W miejscu pomnika jest ustawiony krzyż z metalowych rurek.

Układ kwater symetryczny, obecnie nieczytelny. Na grobach były krzyże: – żeliwne krzyże „crux trumphi” projektu Hansa Mayera na skrzyżowaniu ramion data 1915; – małe dwuramienne krzyże lotaryńskie z wieńcem dębowym. Ramiona podzielone na kwadratowe obramowane kasetony, wypełnione namiotową bonią. Na archiwalnych zdjęciach widać jeszcze resztki krzyży – obecnie brak po nich najmniejszych śladów.  

Na cmentarzu w 8 mogiłach zbiorowych i 5 mogiłach pojedynczych pochowano 33 żołnierzy w tym 11 austro-węgierskich i 22 rosyjskich. Z imienia i nazwiska znanych jest 8 żołnierzy austro-węgierskich. Przynależeli oni do: I.R. 56, 57. Polegli: 3-4-8.05.1915.  

„…Ogrodzenie z kamienia łamanego i betonu, duży drewniany krzyż…”. (1)

„…Stan cmentarza zły. Nagrobki uszkodzone bądź zniszczone. Krzyż centralny zniszczony. Wnętrze zdewastowane…”. (2)

Dojazd: jadąc w kierunku Gorlic na wysokości bazy PGNiG skręcamy w prawo w kierunku zabudowań. Przechodzimy starym mostem kolejowym nad rzeką Ropa, przechodzimy przez tory kolejowe i na wzniesieniu około 200 m wyżej znajduje się cmentarz. Dokładna lokalizacja GPS:  49.707729 21.227928

(1) R. Broch, H. Hauptmann „Die westgalizischen Heldengräber aus den Jahren des Weltkrieges 1914-1915” Wien 1918  – oryginał w prywatnych zbiorach B. Jezierski  (1)

(2) Oktawian Duda „Cmentarze Wojenne z lat 1914 – 1918 w Galicji Zachodniej Czas Świetności i Czas Pogardy” Nowy Sącz 1977 – 1987, maszynopis w prywatnych zbiorach B. Jezierski

zdj.  10.07.2021 – Bogdan Jezierski

zdj. archiwalne – Roman Frodyma – w prywatnych zbiorach B. Jezierski

zdj. plany, projekty archiwalne – Archiwum Narodowe Kraków