woj. małopolskie, pow. Gorlice, gm. Gorlice
Projekt: Hans Mayr
Cmentarz nr 73 Szymbark z 400-stu Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wielkiej Wojny w Okręgu III – Gorlice
Cmentarz nr 73 Szymbark powstał w 1915 r. jako cmentarz przyszpitalny po ofensywie majowej. Szpital znajdował się w pobliskim majątku Kazimierza Groblewskiego. Posiadał pow. 125,78 m2. Założony na planie zbliżonym do prostokąta. Ogrodzony kamiennym murem. Wejście od wschodu poprzedzone było 120 stopniami schodów biegnących od podnóża stoku. Wejście w formie kamiennej bramki.
Głównym elementem cmentarza jest duży drewniany krzyż przykryty półkolistym, blaszanym daszkiem.
Na mogiłach ustawione są na betonowych cokołach żeliwne krzyże jednoramienne, łacińskie z owalnymi tarczami.
Na cmentarzu w 2 mogiłach zbiorowych i 33 pojedynczych pochowano 37 żołnierzy w tym 16 austro-węgierskich i 21 niemieckich. Z imienia i nazwiska znanych jest 33 żołnierzy w tym 21 niemieckich i 12 austro-węgierskich. Żołnierze niemieccy przynależeli do: P.R.I.R. 46, 268, 271, 272; I.R. 46; P.B. 21; P.I.R. 58; R.P.K. 85; B.I.R. 3. Żołnierze austro-węgierscy przynależeli do: Sch.R. 1, 3, 12, 24, 30; Ldw.Haub.R. 13; F.K.R. 12. Polegli: 11-13-15-16-18-22-28.01.1915; 16.02.1915; 2.04.1915; 3-4-5-7-8-10-11-13-15-16-17-19.05.1915.
„…Mogiły cmentarza nr 73, obok folwarku w Szymbarku, usytuowano na czterech ostro wznoszących się tarasach, zabezpieczonych wzajemnie oporowymi murami z kamienia łamanego. Między dwoma mocnymi, kamiennymi filarami , schody prowadzą do wąskiej furty wejściowej, naprzeciw której na kształt katafalku wznoszą się mogiły trzech poległych oficerów. Po obu stronach tej grupy mogiły, prowadzą na tarasy ścieżki. Na najwyższym tarasie znajduje się tak często spotykany drewniany krzyż, przykryty półokrągłym dachem. Od strony naturalnego parku, granicę cmentarza stanowi świerkowy żywopłot. Pozostałe trzy boki ogrodzono betonowym murem. Tu i ówdzie, między mogiłami i przy ogrodzeniu, posadzono leśne drzewa i krzewy, by w późniejszych czasach mogły to cudownie połozone miejsce utulić gałęziami, zamieniając go w idylliczne zacisze i nadać mu kojący kształt świetych gajów…”. (1)
„…Zarysy mogił zniszczone. W obrębie cmentarza znajduje się jaworowy i brzozowy starodrzew, liczne młode drzewka oraz gęsta zieleń niska. Bramka i schody zniszczone, brak furtki. Mur popękany i fragmenty przechylone. Ogólny stan zachowania bardzo zły…”. (2)
Dojazd: jadąc w kierunku Nowego Sącza skręcamy w prawo pod górę. Cmentarz znajduje się za zabudowaniami. Dokładna lokalizacja GPS 49.615277 21.063227
(1) R. Broch, H. Hauptmann „Die westgalizischen Heldengräber aus den Jahren des Weltkrieges 1914-1915” Wien 1918 – oryginał w prywatnych zbiorach B. Jezierski (2) Oktawian Duda „Cmentarze Wojenne z lat 1914 – 1918 w Galicji Zachodniej Czas Świetności i Czas Pogardy” Nowy Sącz 1977 – 1987, maszynopis w prywatnych zbiorach B. Jezierski
- zdjęcia różny okres – B. Jezierski
- zdjęcia archiwalne – Roman Frodyma – w prywatnych zbiorach B. Jezierski
- zdjęcia, plany, projekty archiwalne – Archiwum Narodowe Kraków