woj. małopolskie, pow. Gorlice, gm. Lipinki
Projekt: Hans Mayr
Cmentarz nr 85 Rozdziele z czterystu Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wielkiej Wojny Okręg III – Gorlice
Cmentarz nr 85 Rozdziele na planie niesymetrycznego trapezu o pow. 165 m2. Ogrodzony jest drewnianym płotem sztachetowym. Wejście w formie jednoskrzydłowej drewnianej furtki umieszczone jest przy południowo-wschodnim narożniku i poprzedzone jest schodkami.
Element centralny stanowi wysoki drewniany krzyż łaciński o ramionach górnych spiętych półkolistą drewnianą obręczą zwieńczoną ząbkowaną blaszaną glorią i wolutami.
Układ mogił rzędowy, niesymetryczny. Nagrobki w 3 rodzajach: – krzyże żeliwne „crux trumphi” typu Hansa Mayera o rozszerzonej podstawie, z datą 1915, na betonowym cokole; – ma żeliwne krzyże dwuramienne lotaryńskie z wieńcem dębowym, na niskich betonowych cokołach; – stela betonowa, ścięta trójkątnie z żeliwną tablicą imienną.
Na cmentarzu w 7 mogiłach zbiorowych i 4 mogiłach pojedynczych pochowano 37 żołnierzy w tym 14 niemieckich, 19 rosyjskich i 4 austro-węgierskich. Z imienia i nazwiska znanych jest 22 żołnierzy w tym 6 żołnierzu rosyjskich, 3 żołnierzy austro-węgierskich i 13 żołnierzy niemieckich. Żołnierze rosyjscy przynależeli do: I.R. 33, 34, 36. Żołnierze niemieccy przynależeli do: B.I.R. 22. Żołnierze austro-węgierscy przynależeli do: I.R. 21; P.B. 10; Sch.R. 3. Polegli 6-8.10.1914; 28.02.1915; 7-10-16-18.04.1915; 4.05.1915.
„…Drewniane ogrodzenie i duży drewniany krzyż …”. (1)
„…Ogólny stan zachowania zły…”. (2)
Na cmentarzu pochowanych jest również dwóch podoficerów i 1 oficer Wermachtu polegli we wrześniu 1944 r. w Rozdzielu podczas walk odwrotowych.
Dojazd: cmentarz znajduje się przy drodze Wapienne – Rozdziele po lewej stronie drogi na wzniesieniu. Dokładna lokalizacja GPS 49.639431 21.286898
(1) R. Broch, H. Hauptmann „Die westgalizischen Heldengräber aus den Jahren des Weltkrieges 1914-1915” Wien 1918 – oryginał w prywatnych zbiorach B. Jezierski
(2) Oktawian Duda „Cmentarze Wojenne z lat 1914 – 1918 w Galicji Zachodniej Czas Świetności i Czas Pogardy” Nowy Sącz 1977 – 1987, maszynopis w prywatnych zbiorach B. Jezierski.
zdj. 2023 i 2020 – Bogdan Jezierski
zdj. Archiwalne R. Frodyma – w prywatnych zbiorach B. Jezierski
zdj. archiwalne – Archiwum Narodowe Kraków