woj. małopolskie, pow. Tarnów, gm. Ciężkowice
Projekt: Jan Szczepkowski
Cmentarz nr 143 Ostrusza z czterystu Zachodniogalicyjskich Cmentarzy Wielkiej Wojny Okręg IV – Łużna
zdj. plany, projekty archiwalne – Archiwum Narodowe Kraków
Cmentarz nr 143 Ostrusza o pow. w osi ogrodzenia 1048 m2 został zbudowany na rzucie symetrycznego prostokąta z osią poprzeczną, na lekko opadającym ku południowi zboczu. Ogrodzony od frontu drewnianym płotem i kamiennymi słupami nakrytymi czterospadowym betonowym daszkiem. Od strony tylnej (północnej) i po bokach ogrodzenia stanowi pełny mur kamienny nakryty dwuspadową płytą. Tylne ogrodzenie dwoma uskokami dostosowane do konfiguracji terenu. Wejście w formie sklepionej półkoliście arkadowej bramy kamiennej zamkniętej łukiem z dwoma kontra łukami i zwieńczonej małym żelaznym krzyżem. Brama zamknięta dwuskrzydłową ciężką drewnianą furtką. Poprzedzoną czterostopniowymi schodami kamiennymi od drogi.
Element centralny stanowi wysoki drewniany krzyż łaciński z ukośnymi wspornikami łączącymi ramiona. Końce ramion krzyża mają naczółki.
Mogiły ziemne w sześciu szeregach równoległych do dłuższej osi nekropolii. Nagrobki w trzech rodzajach: – małe betonowe stele z żeliwnymi tablicami imiennymi (trzy pierwsze szeregi mogił); – listwowy krzyż żeliwny dwuramienny na niskim betonowym cokole w ostatnim rzędzie mogił wzdłuż ogrodzenia północnego; – triada krzyży dwuramiennych na betonowym cokole, podwyższonym w części środkowej.
„…rozciąga się obszar pastwisk, a przed nim stromy, wysoki stok. Zbudowano na nim cmentarz wojenny nr 143. Naprzeciw niego bulgoce strumień płynący przez bagniskiem łąki tam, tam gdzie swoje macki wysuwa, gęstniejący dalej w piękną knieję, las. Jest to okolica pełna osobliwej melancholii…”. (1)
„…Stan zachowania nekropolii ogólnie zły. Mur zwłaszcza od północy, popękany i częściowo zniszczony. Zarys mogił zatarty. Cały teren cmentarza zarośnięty…”. (2)
Na cmentarzu nr 143 Ostrusza w 14 mogiłach zbiorowych i 92 pojedynczych pochowano 331 żołnierzy w tym 96 niemieckich , 26 rosyjskich i 9 austro-węgierskich. Z imienia i nazwiska znanych jest 123 żołnierzy w tym rosyjskich, 96 niemieckich i 1 austro-węgierski: Inf. Janos Braun przynależał on do K.P.G.G.R. 2. Żołnierze niemieccy przynależeli do: K.P.G.G.R. 2; Garde Pion.Bat. /3; P.G.F.A.R. 4. Żołnierze rosyjscy przynależeli do: I.R. 123, 124, 125, 278; Btl. 204/7 Komp.. Polegli: 2.05.1915.
zdj. plany, projekty archiwalne – Archiwum Narodowe Kraków
Dojście cmentarz nr 143 Ostrusza obok przystanku w miejscowości Ostrusza. Dokładna lokalizacja GPS: 49.768179 21.013227
(1) R. Broch, H. Hauptmann „Die westgalizischen Heldengräber aus den Jahren des Weltkrieges 1914-1915” Wien 1918 – oryginał w prywatnych zbiorach B. Jezierski
(2) Oktawian Duda „Cmentarze Wojenne z lat 1914 – 1918 w Galicji Zachodniej Czas Świetności i Czas Pogardy” Nowy Sącz 1977 – 1987, maszynopis w prywatnych zbiorach B. Jezierski
zdj. 12.08.25 – Bogdan Jezierski
zdj. archiwalne – Roman Frodyma – w prywatnych zbiorach B. Jezierski
Cmentarz Wielkiej Wojny
